بردمن Birdman

در مواجهه با بردمن ممکنه این تصور پیش بیاد که ایناریتو مغلوب تکنیک های فیلمسازی و شیطنت های بصری شده اما اون نشون می ده که فرای ساختار سخت و جذاب ( فارغ از میزان درست یا غلط بودنش ) ، ارزش بردمن لزوما نه بر فرم روایی بلکه بر تفکراتش استواره تا جایی که به نوعی در نقطه مقابل بهترین آثار ابرقهرمانی قرار می گیره .

پلان-سکانسهای طولانی روشی نیست که بتونه با عموم مخاطبان ارتباط خوبی برقرار کنه و شاید در اینجا ، سیال بودن دوربین و پیوستگی ظاهری نماها در ابتدا به دلایلی مانند پیدا کردن جای کات ها موجب جذب مخاطب بشه ولیکن همین ساختار مهندسی شده می تونست به تجربه ای عبث و سرگیجه آور ( حداقل به لحاظ بصری ) تبدیل بشه اما ایناریتو با گسترش موقعیت ها ، شخصیت ها و ترفندهای بصری مثل حرکت تماشایی دوربین و رفتن به شب اول نمایش ، کشش مضاعفی به فیلم داده مخصوصا که لحن فیلم به پیروی از ساختارش ، خیلی جدی نیست و حتی گاها لحظات کمدی ( البته از نوع غیر معمول ) در طول کار وجود داره .

 میان پرده اواخر فیلم نقطه جداکننده بین دو بخش مهم داستانه چراکه کاراکتر ریگان ( مایکل کیتون ) در قبل و بعد از اون کلا متفاوته و احتمالا به همین دلیل فیلم از ساختار پیوستش جدا شده. این نکته رو هم نمی شه نادیده گرفت که سبک روایی بردمن علی رغم ظرافتها و سختی کار ، کمی وجه نمایشی داره و سکانس های درام و اثرگذار فیلم معمولا در هنگامی که دوربین آرام و قرار بیشتری داره رخ می ده . ایناریتو با در نظر گرفتن این نکنه که لزوما نزدیک شدن دوربین به کاراکترها ، به منزله نزدیکی مخاطب با اونها نیست , دلایل وجودی و رفتاری قابل قبولی برای کاراکترهاش پدید آورده و گرچه نتیجه اثر ، نگاه جدیدی نسبت به زک گالیفیاناکیس و اما استون ایجاد کرده ولی به جز تجربه ای جدید ، توفیق ویژه ای برای بازیگران باسابقه ای مثل ادوارد نورتون و نائومی واتس نداره چراکه همچنان اکثریت شخصیتها ، نکته چندانی برای ماندگاری ورای قاب و در ذهن مخاطب ندارن .

برگ برنده بردمن در نقطه مقابل چیزی که در ابتدا و حتی تا نزدیک به اواخر فیلم به نظر میاد ، همون طور که گفتم در تفکر حاکم بر فیلمه که با کمی نمادپنداری و نگاهی تفسیری بهتر درک می شه . در حقیقت ایناریتو ورای انتقادهای بُرنده به سینمای تجاری و مجموع آثار ابرقهرمانی و برخلاف رویه غالبا بیرونی و جنگ با دشمن های خیالی در این گونه آثار و عموما دور کردن انسان ها از ارزشهای واقعی، نگرشی درونی به دشمنِ وجودیِ انسان داشته و بدون تردید قهرمان زندگی خود شدن ، غیرقابل مقایسه با تبدیل شدن به ابرقهرمان پرده های سینما است .

جان ویک John Wick

بعد از اثر نسبتا خوب فرمانروایان خیابان , کیانور ریوز از جریان اصلی سینما دور شد و عدم توفیق مورد انتظار در تجربه شخصی مرد تای-چی و تجربه بلاک باستری ۴۷ رونین ، ندای افول یکی از ستاره ها رو می داد اما همکاری ریوز با دیوید لیچ و چاد استاهلسکی باعث شد تا بتونه بازهم خودی نشون بده . البته برخورد مخاطبین و منتقدین عموما کمی بیش از سطح واقعی فیلم بوده چرا که جان ویک برخلاف اکشن تراز اول و سرحالش , در فیلمنامه بدجور سطحی و خسته کنندست. 

معمولا در آثار اکشن بیش ترین تمرکز روی سکانس های اکشنه و دقت روی وجه بصری خیلی جدی گرفته نمی شه خصوصا که دوربین لرزان ، کم تر مجالی برای قاب بندی های ایستا و شکیل میده و همین تفکر و دقت روی قاب بندی و جذابیتهای بصریِ جان ویک ، در وهله اول اون رو از اکشن های معمول پیش انداخته و دقایق آروم ابتدایی ، هوشمندی فیلم رو بیشتر نشون میده چراکه کیه که ندونه این دقایق ، آرامش قبل از طوفانه . نمایش کامل کشته شدن تک تک افراد و گاها چند نفر صرفا در یک برداشت بدون قطع و همچنین ترکیب متنوع و جذاب موسیقی و البته وجود تیپ و استایل ریوز و کمک گرفتن از آثار گذشته ، جان ویک رو به اکشنِ تک نفره ای متفاوت و گاها غافلگیرکننده تبدیل کرده .

اما مگه می شه فیلمی رو اکشنی خالص دونست و تنها به خاطر سکانس های اکشن اون رو به عنوان فیلمی خوب ارزیابی کرد ؛ جواب قطعا منفیه . بدون در نظر گرفتن پرداخت ضعیف همسر جان و عدم اثر گذاری لازم در نقطه آغازین ، نقطه عطف داستان که برانگیخته شدن قهرمانه و به خاطر یه ماشین و یه سگ اتفاق می افته به شدت احمقانست و کافیه این انگیزه رو با برابرساز دیگر اکشن تک نفره سال مقایسه کنید و ظاهرا باید به جمله " It's personal " اکتفا کرد . روند فیلم و این انتقام شخصی فارغ از سکانس های اکشن ، هرگز برای مخاطب جدی نمی شه و همذات پنداری ایجاد نمی کنه ؛ متاسفانه این رویه در مورد پرداخت بقیه کاراکترها و اتفاقات تا پایان ادامه داره و بعیده مخاطب بتونه ویژگی خاصی بجز آدمکشی حرفه ای برای این کاراکترها بیان کنه و در این بین صرفا خود ویگو (مایکل نیکوییست) ، پرداختی قابل قبول داره .

تمرکز روی جنبه های تکنیکی و تلاش برای خلق اکشنی منحصربه فرد ، رابطه معکوسی با فیلمنامه داشته و وقتی جان ، پسر ویگو رو می کشه ، جای تعجب نیست که ادامه فیلم کشش گذشته نداره و در سکانس های پایانی هم چندان خبری از طراوت سابق نیست و شاید حتی مخاطب ترجیح بده این داستان آبکی زودتر به اتمام برسه تا تجربیاتش کمتر خدشه دار بشه و در کل به عنوان مقایسه ای شخصی ، برابرساز رو نسبت به جان ویک ، فیلمی بهتر، ارزشمندتر و حتی خشونتش رو هم به مراتب قابل قبول تر می دونم .   

برابرساز The Equalizer

علی رغم اینکه برابرساز بازسازی مجموعه ای تلویزیونیه ، اما بازهم برای سینمای امروز داستان آشنایی داره و بیشتر به نظر میاد ترکیبی از فیلمهایی مانند لئون ، تیکن (ربوده شده) و امثال اینها باشه ؛ اگرچه نه در حد و اندازه ی مقایسه با لئون و نه به پر حادثه بودن تیکن . با این حال برابرساز ، کاراکتری به نام رابرت مک کال داره که اهل شلوغ کاری نیست و یکی از دلایلی که هرگز از اسلحه گرم استفاده نمی کنه همینه ؛ کاراکتری که همچون دو نمونه ذکرشده ، ترکیبی دوست داشتنی و باورپذیر از خشونت و عاطفست .

از همون نماهای ابتدایی ، تلاش بر دقیق جلوه دادن کاراکتر رابرت و تاکید روی نکاتی غیر از خود این کاراکتر نمایانه و از اونجایی که آنتونی فاکوا کارگردان تازه کاری نیست ، در ادامه ، اهمیت این حرکات و این شروع بیشتر مشخص می شه . نکته ای که در تریلر وجود داشت و خوشبختانه در فیلم هم وجود داره ، حضور کوتاه کلوئی مورتز ـه که محدود به اوایل و اواخر فیلم می شه ، مورتز بازیگری دوست داشتنیه اما علی رغم بازی نسبتا قابل قبولش ، پرداخت چندانی براش انجام نشده و با وجود شباهت های نقش اون به کاراکتر آیریس در راننده تاکسی با بازی جوی فاستر نوجوان ( صرفا شباهت ) ، بیشتر انگیزه ای است لازم برای شروع عملیات برابرسازی و مردانه دنزل واشنگتن. 

احتمالا افرادی هم که  سینما رو خیلی جدی دنبال نمی کنن ، اذعان خواهند کرد که کلیت داستان ، نکته چندان متمایز کننده ای نداره و این حتی در مورد گذشته کوتاهی که در مورد رابرت گفته می شه هم وجود داره چراکه چندان کارآمد نیست و قاعدتا 130 دقیقه زمان برای همچین داستانی ، کمی بیش از اندازست ؛ با این حال تاکید روی جزئیات و پرداخت دقیق ویژگی های ظاهری و رفتاری رابرت به همراه بازی تماشایی دنزل واشنگتن ، بهتر از اون چیزی شده که روی کاغذ به نظر می رسه و همین نکته اساسی باعث شده تا مخاطب به راحتی با این کاراکتر همراه بشه ، از زیرکی اون لذت ببره و در سکانس های اکشن مجذوب حرکاتش بشه ؛ مخصوصا که در مقابل رابرت ، کاراکتر بدمن داستان (تدی) هم علاوه بر بازی کاملا جدی و باورپذیر مارتین سوکاس، جذابیت دو قطب مخالف داستان رو افزایش داده .

آنتونی فاکوا اگرچه در به کاربردن اسلوموشن ها ، تا حدی اغراق آمیز عمل کرده اما تسلط اون بر اجزای فیلم، نه اثری ویژه اما جذاب و قابل قبول در سینمای اکشن تک نفره رو رقم زده و نقطه تکمیل این ذکاوت ، در سکانس های پایانی در مسکو و بیرون اومدن رابرت از ساختمونه و آمریکایی که همچنان برنده بلامنازع نبردهاست !